Risitë dhe rinovimet që po i ndodhin Tiranës dita ditës, kanë tërhequr vëmendjen e midave të huaja. Gazeta italiane VanityFair ka publikuar një artikull mbi arsyet pse duhet vizituar Kryeqyteti i vendit tonë, Tirana. Le të shohim si duket Kryeqyteti jonë në sytë e një të jashtmi që jo vetëm nuk jeton në Tiranë, por është rritur me një kulturë ndryshe nga ajo shqiptare.
Fundjavë në Tiranë? Surprizuese! Aty përfshihen projekte të reja, promovues të artit, restorante, klube, lagje në zhvillim dhe e gjithë energjia që një qytet mund të krijojë.
Në Tiranë nuk mund të ndalosh vetëm për një çast. Kjo ndjesi ju krijohet kur ecni nëpër rrugët kaotike të kryeqytetit shqiptar. Vende ndërtimi, vinça, skela, arkitektë dhe punëtorë në punë, të gjithë të angazhuar për rigjenerimin e një qyteti që dëshiron të jetojë dhe që sot radhitet ndër kryeqytetet më të modës në Europë. Për t’u përfshirë në atmosferën e Tiranës, ku studiot më të rëndësishme të arkitekturës në Evropë po investojnë ide dhe projekte, ne duhet të arrijmë në Sheshin Skënderbeu, kushtuar heroit shqiptar i cili në ‘400 mbrojti fuqishëm Shqipërinë dhe Perëndimin nga sundimi i Perandorisë Osmane.
Sheshi i ri, i inauguruar në qershor 2017, ishte objekt i një plani rizhvillimi të studios belge 51N4E, plan i cili përfshinte këmbësorët e zonës përreth, mbjelljen e mijëra pemëve dhe instalimin e mermerit dhe gurit nga e gjithë vendi, gurë nga territoret shqiptare dhe jashtë kufijve kombëtarë (si Kosova).
Një tjetër projekt që po pritet me emocion të lindë: pothuajse tetëdhjetë vjet pas planit të parë rregullator të kryeqytetit (në vitin 1939, pas pushtimit italian të Shqipërisë, arkitekti Gherardo Bosio krijoi qendrën aktuale të Tiranës), fati arkitektonik i qytetit i besohet përsëri një italiani. Në fakt, plani i fundit për rikonstruktimin e peizazhit urban është Tirana 2030 -TR030 nga Stefano Boeri Architetti, i promovuar nga qeveria qendrore dhe përpunuar në bashkëpunim me administratat lokale. Qëllimi i projektit është të krijojë hapësirë publike, të krijojë një sistem të vazhdueshëm orbital të pyjeve rreth metropoleve (përfshirë parqet natyrore të mbrojtura dhe oazat që ruajnë biodiversitetin ekzistues), të krijojë korridore të reja ekologjike përgjatë lumenjve, të rihapen parqe më të vogla dhe të shfrytëzojë vertikalitetin për pjesë të lira të tokës. Një projekt ambicioz, por i arritshëm, sepse këtu, më shumë se askund tjetër, dëshira për ripërtëritje është e lartë.
ART brenda një bunkeri
Qendra e Tiranës zhvillohet rreth Sheshit Skënderbej. Një shesh i dendur me kopshte, kisha, xhami dhe muze, si Muzeu Historik Kombëtar, i cili tregon historinë e Shqipërisë nga paleoliti e deri në komunizëm, Bunk’Art2, dedikuar viktimave të regjimit komunist dhe ndërtuar në dhomat e një bunkeri i vjetër ( në të gjithë Shqipërinë ka më shumë se 700,000 bunkerë, të ndërtuar nga diktatori Enver Hoxha për shka të frikës nga një sulm i mundshëm i jashtëm i cili kurrë nuk ka ndodhur), ose Shtëpia e Gjetheve, në dhomat e të cilës janë ekspozuar arkivat e Sigurimit , policia sekrete shqiptare e tmerrshme që vepronte gjatë viteve të diktaturës. Sidoqoftë, ia vlen të largohesh nga qendra, për të arritur Bunk’Artin , bunkerin anti-atomik të Hoxhës që ndodhet në këmbët e malit Dajt. Brenda hapësirës së ekspozitës ilustrohet në detaje historia moderne e vendit nga pushtimi italian deri në vitet e komunizmit, me një vështrim të veçantë në jetën e përditshme të shqiptarëve gjatë viteve të regjimit.
Kuzhina e re shqiptare
Në Tiranë gjenden plot restorante të mobiluara me dizajn bashkëkohor, me salla avangarde të fokusuara ndaj inovacionit dhe cilësisë së produktit. Ky është rasti i Mullixhiut ku kuzhinieri Bledar Kola, një nga pionierët e ushqimit shqiptar, me përvoja prestigjioze ndërkombëtare (në mesin e tyre, Noma e Kopenhagës), gatuan specialitete të traditës popullore duke përdorur vetëm përbërësit që vijnë nga Mrizi i Zanave, një restorant-fermë që ndodhet pak më shumë se një orë larg me makinë nga kryeqyteti. Mullixhiut ndodhet në një vend të përsosur, përballë liqenit artificial të Tiranës.
Në zemër të qytetit, ekziston një gur i hedhur nga Ambasada Italiane, Padam. që është një pikë referimi për klientët ndërkombëtarë. Këtu, në sallat e një vile elegante italiane të viteve Tridhjetë, kuzhinieri Fundim Gjepali, kreu i restorantit Antico Arco në Romë, ofron një kuzhinë bashkëkohore të pakrahasueshme si edhe një gamë të gjerë të verërave, të zgjedhura me kujdes. Emëruesi i përbashkët i restoranteve janë: kërkimi i origjinalitetit, dëshira për të eksperimentuar dhe qëllimi për ta transformuar Tiranën në një laborator të madh të kuzhinës.
Aromë tradicionale
Në mars të vitit të kaluar u përurua Pazari i Ri (fjalë për fjalë: tregu i ri), falë një projekti ristrukturimi që ka shndërruar një zonë të tërë të braktisur të kryeqytetit në një nga më të vlerësuarat nga turistët dhe nga vetë banorët e Tiranës. Kështu, edhe Tirana, është pajisur me një treg të stilit evropian, që të kujton Boqueria-n e famshme në Barcelonë. Fasada të pikturuara me motive gjeometrike tipike të kulturës ballkanike, një kulm modern prej qelqi dhe çeliku, zona të gjera të këmbësorëve, kafene të hapura gjatë gjithë ditës, grupe në të cilat prodhohen produkte të freskëta: Pazari i Ri është vendi ideal për t’u çlodhur dhe për të bërë blerje interesante (për të blerë djathra absolutisht lokale, të tilla si gjizë e kripur, e përdorur për të ngrënë byrek, një pjatë tipike e përhapur në të gjithë zonën e Ballkanit e bërë me petë prej brumi, erëza dhe disa mjete artizanale). Pas një pazari të shëndetshëm, vlen të ndalesh për një drekë të shpejtë në Oda, restorantin e vetëm të Tiranës ku mund të shijosh kuzhinën autentike tradicionale.
Tirana nuk fle kurrë
Për ata që janë në kërkim të argëtimit, Blloku është vendi ideal: ish-lagjja e ndaluar, e cila ishte e disponueshme vetëm për nomenklaturën komuniste, është sot zona më cool në Tiranë, e frekuentuar nga të rinjtë shqiptarë në çdo kohë të ditës (dhe natës). Vende të shumta, si Radio Bar, Nouvelle Vague, Akademia e Kolonive Cocktails, ku mund të ndaloni të shijoni një kafe me aromë të fortë ose një koktej të bërë me fruta të freskëta.
Sidoqoftë, i gjithë lagjja meriton një vizitë, në sajë të aktivitetit të gjallë kulturor që e dallon: në të vërtetë, ka shumë qendra të artit bashkëkohor dhe artit të rrugës. Për të shijuar rakinë aromatike tipike të Ballkanit, është e domosdoshme të shkohet tek Komiteti, një kafene-muze me mobilje të epokës komuniste që ofron njëzet variacione të likerit. Kjo kafene është e fshehur prapa Piramidës së Tiranës, e ndërtuar si mauzole në nder të Hoxhës nga vajza dhe dhëndri i tij, pak pas vdekjes së tij. Thuhet se ka një projekt për ta kthyer atë në një qendër kulturore, por për momentin ky skelet betonit të arnuar ndodhet atje, i palëvizshëm, në mes të qytetit. Ndërsa të gjithë rreth Tiranës lëvizin e nuk ndalen për asnjë moment.
Si të mbërrini në Tiranë?
Për të fluturuar në Shqipëri pa shpenzuar një pasuri, që prej 1 qershorit të kaluar, ekziston Ernest Airlines që lidh aeroportet e Milanos Malpensa, Bergamo, Bolonjë, Pisa, Venecia dhe Verona me aeroportin e Tiranës. Linja ajrore e re italiane, në pronësi të ndërmarrësve suedezë, nuk ka një kosto të ulët dhe ofron bileta me çmime të mira në faqen e internetit të Fly Ernest ose duke telefonuar në qendrën e telefonatave Ernest në 02 897 30 660 nga ora 6:00 deri në orën 22:00 ose ndryshe duke shkuar në një agjenci udhëtimi. Edhe Blue Panorama Airlines fluturon në Tiranë me çmime të shkëlqyera nga Italia (Ancona, Bergamo, Bologna, Genoa, Milano Malpensa, Perugia, Pisa, Roma Fiumicino, Venecia dhe Verona), po ashtu edhe Mistral Air që lidh kryeqytetin shqiptar me Bari, Brindisi, Napoli, Pescara.
Ku të qëndroni: Plaza Tirana i cili ndodhet në një pozicion unik, me pamje nga Sheshi Skënderbej, është zgjidhja më e mirë për të zbuluar pikat kryesore të interesit në atë lagje dhe për të vizituar qytetin. I hapur në vitin 2013, sot është një nga simbolet arkitekturore të kryeqytetit shqiptar falë formës së hollë që shfaqet në horizontin e qytetit. Dhomat dopio, b & b fillojnë nga € 80. Hoteli Boutique Areela është një hotel simpatik, i rinovuar kohët e fundit, i mobiluar bukur dhe ndodhet vetëm 500 metra nga sheshi Skënderbej. Dhomat dopio b & b fillojnë nga € 40.